Les 6 : Sensoa
Op 22 november 2018 kregen we les in de aula van meneer Vandenbussche. Meneer Vandenbussche is een medewerker van Sensoa. Sensoa is een organisatie die werkt rond seksuele gezondheid. Zij willen als expertisecentrum de seksuele gezondheid in Vlaanderen bevorderen, binnen een internationaal perspectief.
Tijdens de lezing hadden we het over sexting zelf, over pedagogisch reageren en het vlaggensysteem en het sextingbeleid van Sensoa zelf. Het is moeilijk om al deze componenten te bespreken en daarom heb ik er voor gekozen om het vlaggensysteem uitgebreid te bespreken.
Het vlaggensysteem
Wanneer er aan sexting gedaan wordt kan het af en toe mislopen. Zo kan het bijvoorbeeld gebeuren dat je een foto toegestuurd krijgt terwijl jij hier helemaal geen toestemming voor hebt gegeven. Dan is het belangrijk om hier pedagogisch op te reageren. En wanneer gaat sexting te ver? Sensoa is met een oplossing gekomen, namelijk het vlaggensysteem.
Wat is het probleem?
Er is vaak onduidelijkheid over wat kan en niet kan. Dit komt grotendeels door de verschillende visies die mensen hebben over seksualiteit. Hun visie is vaak ook persoonlijk en subjectief. Daarnaast heerst er ook een groot gevoel van verantwoordelijkheid. Men wil zoveel mogelijk risico's vermijden, dat is een reden van waarom seksuele ontwikkeling zo weinig ruimte krijgt. Wanneer er dan toch iets voorvalt gaan mensen overreageren of het juist negeren. De oplossing hiervoor is communicatie. We moeten meer praten over deze problemen zodat we ze vervolgens ook beter kunnen oplossen.
Oplossing van Sensoa
Sensoa ontwikkelde het vlaggensysteem om seksueel overschrijdend gedrag van niet ernstig naar ernstig te rangschikken. Hierbij maken ze gebruik van verschillende kleuren vlaggen.
De vlaggen hebben de volgende volgorde:
- Groen: Het gedrag is acceptabel en positief, er is geen probleem
- Geel: Het gedrag is occasioneel en onacceptabel, er is een probleem en dit moet besproken
worden
- Rood: Het gedrag is problematisch en onacceptabel, er is een probleem en dit moet
dringend besproken worden
- Zwart: Het gedrag is ernstig en onacceptabel, er is een probleem en dit moet onmiddellijk
besproken worden. In sommige gevallen is het nodig om de politie erbij te halen.
Het systeem wordt gebruikt om seksueel gedrag te beoordelen van 0 tot 18 jaar en de kleur van de vlag wordt bepaalt volgens 6 criteria, namelijk:
- Toestemming
- Vrijwillig
- Gelijkwaardig
- Ontwikkeling
- Context
- Zelfrespect
Door deze criteria te gebruiken kan je een gepast pedagogisch antwoord vormen.
Werkwijze van het systeem
Stap 1: Check de criteria
- Alles oké = Groene vlag
- Eén of meer criteria zijn onduidelijk of geschonden = Andere vlag ( geel, rood of zwart )
Stap 2: ernst van overschrijding bepalen
- Zijn er verzachtende of verzwarende omstandigheden ( vb. pleger heeft mentale beperking )
- Mate van intimiteit, hoe intiem was het seksuele gedrag ( vb. aanraking )
- Frequentie ( vb. slecht één keer of meerdere malen )
- Mate van veroorzaken angst ( vb. pleger heeft slachtoffer angst bezorgt )
- Inschatting "pleger", was hij/zij bewust van de gevolgen ( vb. pleger neemt zware medicatie )
Bij herhaling van het gedrag schuift de vlag op!
Belangrijke aspecten
Het is belangrijk om er altijd over te praten wanneer er spraken is van een vlag. Zelfs bij een groene vlag kan het geen kwaad om hierover in gesprek te gaan. Het is het best om dit te bespreken met al de betrokkenen en laat zien dat jij om de situatie geeft. Daarnaast moet je er ook voor zorgen dat je rol als begeleider of leerkracht duidelijk is, je bent niet partijdig en je bent berijd om naar de beide partijen te luisteren.
Enkele voorbeelden
Dit is een rode vlag:
- Er geen duidelijk wederzijdse toestemming;
- Het is niet duidelijk of er dwang of druk is van het meisje;
- De betrokkenen zijn niet gelijkwaardig, een jongen van 11 jaar is veel te jong voor een meisje
van 17 jaar;
- Het gedrag sluit enkel aan bij de ontwikkeling van het meisje, de jongen is nog te jong;
- Hun gedrag is wel aangepast aan de omstandigheden want ze webcammen met elkaar maar
je weet niet op wat voor website ze zitten;
- Het gedrag is nog niet storend voor de jongen (als ze hem pusht wel) en op dit moment is er
nog niets schadelijk.
Mijn mening
Ik denk dat het vlaggensysteem een uitstekende manier is om seksuele conflicten op te lossen. Het is niet partijdig en de pleger wordt objectief beoordeeld. Ik denk ook dat het enorm belangrijk is dat wij als toekomstige leerkrachten dit systeem begrijpen en kunnen toepassen als wij later geconfronteerd worden met seksuele intimidatie of misbruik.
Daarnaast vind ik het erg knap dat Sensoa werkt rond seksuele gezondheid. Het is spijtig dat er tegenwoordig nog steeds zoveel taboe is rond seks terwijl het juist het gene is wat alle mensen gemeenschappelijk hebben. Zij willen seks bespreekbaar maken en dat is nodig want als seks besproken wordt is dit enkele de slechte kant, terwijl de mooie kant net zo belangrijk is.
Als laatst zou ik meneer Vandenbussche nog willen bedanken om ons meer uitleg te geven over wat Sensoa nu juiste is. Ik heb er veel van opgestoken en deze informatie zal ik zeker nog kunnen gebruiken in mijn jaren als leerkracht.